Bereiken Integratie
Hoewel sommige concepten niet eens in je hoofd zitten, komt de dag dat ze centraal komen te staan in je leven. Integratie is zo'n begrip voor mij. Ik ben in Turkije geboren als soennitische Turk. Ik ging naar privéscholen met mensen zoals ik. Ik sprak de taal die ik thuis sprak, ook op school. Natuurlijk waren er verschillen, natuurlijk waren we niet allemaal hetzelfde, maar er was een gemeenschappelijke identiteit, er was een Turkse samenleving, een 'gulenistische beweging'-kring om me heen en uiteindelijk maakte ik deel uit van deze samenleving. Er kan ook gezegd worden dat ik een makkelijk persoon ben. Daarom heb ik nooit moeite gehad om te 'integreren', om me aan te passen aan de omgeving waarin ik me bevond. Ik heb altijd deel uitgemaakt van de meerderheid en ik heb me altijd thuis gevoeld.
Deze situatie veranderde voor het eerst toen ik “de ander” werd in Turkije als lid van de Gülenistische beweging. Ik werd plotseling een sociale minderheid. Toen ik uiteindelijk naar Nederland migreerde, was ik sociaal, etnisch en religieus een minderheid.
Als deel van de meerderheid heb ik altijd neergekeken op integratie, maar dit veranderde en ik was de kant die geïntegreerd moest worden. Als vluchteling merkte ik dat ik me probeerde aan te passen aan de mensen die tot deze samenleving behoren. Ze behoorden zonder enige moeite tot deze samenleving, maar het was niet zo gemakkelijk voor mij. Ik zou erop willen wijzen dat migreren naar een ander land en vluchteling zijn iets anders is dan geboren zijn als een minderheid. Het verschil is dat ik het concept van integratie leerde en construeerde toen ik deel uitmaakte van de meerderheid, en nu is de dag aangebroken; mijn oordelen, verwachtingen en observaties, goed of slecht, wogen op mij.
Simpel gezegd, mijn taal, die ik vroeger moeiteloos en vloeiend sprak, is vervangen door een taal die ik maar tot op zekere hoogte kan uitdrukken. Sommigen die mij kennen zullen mijn huidige taalniveau loven, maar ik geloof in mijn hoofd dat ik in de ogen van een Nederlander geen deel uitmaak van deze samenleving, met het Nederlandse niveau dat ik nu spreek. Natuurlijk zijn Nederlanders erg aardige mensen, en zelfs met de Nederlanders die ik spreek, complimenteren ze me en feliciteren ze me met mijn vooruitgang. Maar het vreemde is dat ik die complimenten en opmerkingen zie als neerbuigende woorden voor de inspanningen van iemand van wie niet wordt verwacht dat hij geïntegreerd wordt, want diep van binnen ben ik zelf niet tevreden met de mate van integratie. Ik bevind me in een 'inferieure' positie vanwege mijn eigen verwachtingen. Ik wil een niveau van integratie waardoor ik deel uitmaak van de meerderheid, niet een niveau van integratie dat me sociaal aanvaardbaar maakt als vluchteling. Omdat ik ben opgegroeid in een samenleving waar ik volledig thuishoorde.
Ik denk dat ik het ook niet alleen ben. Wie van ons is blij met de werken die de gemeenten ons hebben gegeven? Hoe spreekt bijvoorbeeld inpakken of het vegen van de straat ons ego aan? Ik denk niet dat het alleen een kwestie van geld is, het is ook een kwestie van status. We kunnen niet gemakkelijk verwerken dat anderen ons waardig achten voor dit soort banen. Misschien heb ik het een beetje hard uitgedrukt, maar vanuit mijn oogpunt ziet het er zo uit. Ik weet uit mijn AZC erervaringen dat Turkse vluchtelingen zoals ik die ik heb ontmoet, ze graag gescheiden houden van alle overgebleven vluchtelingen. Wij zijn de beter opgeleiden, we zijn schoner, we passen ons beter aan en de anderen zijn buitenlanders die nog meer geïntegreerd moeten worden. Een Turks idioom zegt dat gasten niet van andere gasten houden. We worden graag anders behandeld, wie niet? Het viel me een keer op, in een toespraak van een vriendin, dat ze toen dacht dat de beroemde Dublin-verordening niet van toepassing was op 'Turken' die uit Griekenland kwamen. Aangezien Griekenland echter voor de meeste vluchtelingen een doorgangsland is, kan Dublin niet worden toegepast op vluchtelingen die daar vandaan komen, ongeacht hun nationaliteit, als Griekenland hen niet accepteert terug. Er is natuurlijk geen slechte bedoeling, maar ik was verrast hoe mijn vriend op het idee kwam dat deze praktijk alleen wordt toegepast op Turkse mensen en niet op "de anderen". Wat maakte ons eigenlijk zo speciaal?
De realiteit komt echter hard aan. Uiteindelijk doen we zoveel moeite om een taal te leren die we 20-40 jaar van ons leven niet hebben gesproken, en concurreren we op dezelfde arbeidsmarkt met mensen die misschien niet meer gekwalificeerd zijn dan wij, maar deel uitmaken van deze samenleving. Bovendien verraden onze namen, gezichten en accenten dat we buitenstaanders zijn.
En wat gebeurt er uiteindelijk? Ik zei in het begin dat er een concept van integratie is dat ik in mijn hoofd heb geconstrueerd toen ik deel uitmaakte van de meerderheid. Dat aanvankelijke concept belast me nu. Het maakt niet uit hoeveel ze mijn taalontwikkeling complimenteren, zelfs als ik ergens kom, zelfs als ik goede cijfers haal, uiteindelijk proberen we de integratie in onze geest te bereiken. Misschien willen we het gevoel hebben dat we dat ooit hebben gedaan, en soms zijn sommigen van ons bereid om zelfs de kenmerken die ons anders maken in gevaar te brengen om dat niveau van integratie te bereiken. Erbij horen, identiteit, geïntegreerd zijn, het zijn zeer krachtige concepten. Maar uiteindelijk ontlenen concepten hun kracht aan de betekenissen die we eraan toekennen. Voor sommigen betekent integratie A2 Nederlands praten, voor anderen B2 bereiken, voor sommigen meer Nederlandse vrienden hebben dan Turkse vrienden, voor anderen niet te onderscheiden zijn van Nederlanders. Sommigen zullen drie jaar nodig hebben om te integreren, terwijl anderen een leven lang zullen worstelen. Ik probeer ook integraren, ik heb mijn NT2-diploma gehaald, ik woon al meer dan 3 jaar in Nederland, maar ik kan niet zeggen dat ik mijn integratie heb afgerond. Waar houdt deze integratie op, waar zal ik tevreden zijn? Ik veronderstel dat alleen de tijd het zal leren.
